Vol.4, No 1, 2006 pp. 83 - 91
UDC 53+504.055
ATMOSPHERIC AEROSOLS AND THEIR INFLUENCE
ON AIR QUALITY IN URBAN AREAS
M. Tasić, S. Rajšić, V. Novaković, Z. Mijić
Department Institute of Physics, 11080 Zemun, Pregrevica 118, Serbia
& Montenegro
tasic@phy.bg.ac.yu
Abstract. The quality and pollution of air and its impact on the
environment and particularly on human health, is an issue of significant
public and governmental concern. The emission of the main air pollutants
(sulfur dioxide, nitrogen oxides) has declined significantly but the trends
in concentrations of a particulate matter are less clear and this pollutant
still pose a risk to human health. The studies on the quality of air in
urban atmosphere related to suspended particles PM10 and PM2.5, and first
measurements of their mass concentrations have been initiated in our country
in 2002, and are still in progress. The results of preliminary investigations
revealed the need for the continuous and long-term systematical sampling,
measurements and analysis of interaction of the specific pollutants – PM10
and PM2.5 as well as ozone, heavy metals in the ground level. Survey of
some basic knowledge and features of atmospheric particles will be given
and the results of air quality assessment in Belgrade will be presented
as well.
Key words: Atmospheric particulate matter, urban air quality,
PM10, PM2.5, mass concentration.
ATMOSFERSKI AEROSOLI I NJIHOV UTICAJ
NA KVALITET VAZDUHA U URBANIM SREDINAMA
U tipičnoj atmosferi koja nas okružuje i stalno se menja, nalazi se suspendovani
čestični materijal. Ispitivanja su pokazala, da je pored SO2 i O3, visok
nivo čestičnog materijala najdominantniji oblik zagađenja, kao i da čestični
materijal na dugoročnoj osnovi nanosi štetu više nego i jedan drugi polutant.
Procesi industrijalizacije i sve veća naseljenost uticali su na emisiju
znatnih količina opasnih i štetnih materija, polutanata; visoke koncentracije
kako čestičnog materijala u gradovima tako i gasovitih polutanata su uglavnom
posledica emisije iz termoelektrana, velikih i/ili malih industrijskih
postrojenja, lokalnih izvora grejanja i dr. Važan izvor emisije polutanata
je saobraćaj i to kako putem emisije izduvnih gasova i čestica tako i emisijom
koja nastaje kao posledica kočenja i abrazije površinskih slojeva puteva.
Polutanti u vazduhu mogu da formiraju smog i kisele kiše, izazovu respiratorne
i druge zdravstvene probleme, uništavaju zaštitni ozonski omotač u gornjim
slojevima atmosfere i utiču na klimatske promene. Kvalitet vazduha u urbanim
sredinama ima veliki značaj, i na regionalnom i lokalnom nivou, i utiče
na transport polutanata i procese transformacije. U radu će biti dat pregled
opštih pojmova i karakteristika atmosferskih aerosola kao i neki rezultati
njihovog ispitivanja u urbanom delu Beograda sa ciljem određivanja kvaliteta
vazduha.
