Vol.1, No 4, 1997 pp. 37 - 44
UDC 159.95:796.071.2
SOME MENTAL FACULTIES OF THE
TOP SPORTSMEN
Blagoje Nešić
Faculty of Philosophy, Department of Physical Culture, Niš, Yugoslavia
Abstract. This research of inquisitive character has aimed at examining
the level of development of many mental abilities (such as those related
to space, perception and others) of the sportsmen who have taken part in
the First Federal League competitions. The basic goal has been to determine
whether there are differences, regarding the level of development of the
above-mentioned abilities, between handball players and football players;
in addition, the sex differences have also been examined. The measurement
of the abilities has been done by applying the ability tests that most
of all register the following psychological operations: visualization,
visual transformation, spatial reasoning, conclusion-making by analogy,
shaping flexibility, perception of shapes, speed of perceiving identical
figures, classification of figures and style of perception (dependence
or independence of the field). The analysis done on the results has shown
that the level of development of the examined mental abilities differs
among the sportsmen depending on their sex and the kind of sport they practice.
Key words: mental abilities of perception, mental abilities
related to space, mental profile of the sportsman
NEKE MENTALNE SPOSOBNOSTI VRHUNSKIH SPORTISTA
U istraživanju koje je eksplorativnog tipa ispitivan je nivo razvijenosti
nekoliko primarnih intelektualnih sposobnosti sportista koji se bave rukometom
i fudbalom. Obuhvaćene su četiri ekilpe koje su se takmičile u Prvoj saveznoj
ligi i to: rukomet - muškarci, rukomet - žene, fudbal - muškarci i fudbal
- žene. Testovi sposobnosti izabrani su tako da registruju sledeće psihološke
operacije: vizuelno zamišljanje, vizuelnu transformaciju, prostorno rezonova
nje, zaključivanje po analogiji, fleksibilonost uobličavanja, zapažanje
finih razlika u oblicima i dimenzijama likova, brzinu uočavanja identičnih
figura i stil opaža nja (zavisnost - nezavisnost od pola). Preliminarna
analiza ranga uspeha na testovima sposobnosti je pokazala sledeće: Najbolje
rezultate u skoro svim prime njenim testovima postigli su rukometaši.
Njihovi testovni rezultati su bili bolji od rezultata koje su postigle
ostale tri grupe sportista (fudbaleri, fudbalerke i rukometašice). Postignuća
fudbalerki su u većini testova bolja od postignuća rukometašica i fudbalera.
Na kraju, uspeh rukometašica je u većini testova slabiji od ostalih grupa
koje su upoređivane. Prema tome, rezultati pokazuju da je nivo razvijenosti
različitih intelektualnih sposobnosti različit kod različite grupe sportista
što može doprineti uspešnijoj selekciji mladih za razne vrste sportova.
Ključne reči: mentalne sposobnosti percepcije, mentalne
sposobnosti u odnosu na prostor, mentalni profil sportiste
