Vol.2, No 6/2 1999 pp. 285 - 292
UDC: 316.35:316.723:37.015.4
AN OPPORTUNITY FOR THE ROMA: INTERCULTURALISM IN EDUCATION
Dragoljub B. Đorđević1, Dragana R. Mašović2
1Mechanical Engineering Faculty, Niš
2Faculty of Philosophy, Niš
Abstract. Regarding the sphere of education, it has been shown that hte Roma ale almost with no schooling. They are without chance for bilingual schooling from pre-school to University age. This dishonorable state that every modern European country should be ashamed of seems to be liable to slow and painless changes by introducing the program of intercultural education. Indeed, the possibility for establishing an intercultural education system is an enormous opportunity for the Roma. At the same time, it is an opportunity for our community to prove that it moves toward the modern civil society establishment. However, it is also necessary to view these chances realistically. there are many barriers to overcome by interculturalism, since there is a gap between, on one hand, one theoretical concept and human striving and, on the other hand, the achieved critical and qualitative state of the subjective consciousness of most non-Roma and Roma concerning the intercultural model and objective chances for its realization.
Key words: Roma, interculturalism, education.
ROMSKA PRILIKA: INTERKULTURALIZAM U OBRAZOVANJU
Uzmemo li obrazovno polje, pokazuje se da su Romi skoro bez ikakve školske spreme. Oni su bez mogućnosti za bilingvalno usavršavanje od predškolskog uzrasta do fakultetske dobi. To nedostojno stanje, ne služeći na čast niti jednoj savremenoj evropskoj državi, čini se da bi se moglo polagano i bezbolno izmeniti koncipiranjem programa interkulturalnog obrazovanja.
Interkulturalistički put nije nimalo jednostavan i lak, jer on, kao globalna orijentacija u pravcu podjednakog vrednovanja svih kulturnih osobenosti, prisutnih u konkretnoj zajednici, podrazumeva, između ostalog, i korenite promene u institucionalnom školstvu. To, najpre i iznad svega, znači kritičko preispitivanje postojećeg obrazovno-vaspitnog procesa i, eventualno zatim, planiranje budućeg institucionalnog sistema na novim, evropski usmerenim tendencijama. Tako ispada da izučavanje i rešavanje problema jedne manjinske grupe - u ovom slučaju autohtone nacionalne zajednice Roma – jeste skopčano, sem sa izmenom položaja Roma u širem socijalnom kontekstu, i sa odgovarajućom promenom ukupnog obrazovnog sistema. Uistinu je zaživljavanje interkulturalnog obrazovanja golema romska šansa - ujedno i prilika da naša zajednica pokaže kako se kreće prema modernom ustrojstvu civilnog društva.
No u ovim stvarima treba biti čvrsto na zemlji. Niz je prepreka isprečen ispred interkulturalizma, jer su jedno teorijske zamisli i humane pobude, a drugo dosegnuto kritičko i kvalitetno stanje subjektivne svesti većine ne-Roma i Roma o interkulturalnom modelu i objektivne mogućnosti njegovog oživotvoravanja.
Ključne reči: Romi, interkulturalizam, obrazovanje