Vol 6, No 1, 2007 pp. 91-104
UDC 316.324;316.42;316.2 Volerstin
IMMANUEL WALLERSTEIN'S CONTRIBUTION TO MONDOLOGY AND THE CRITICAL THEORY OF THE GLOBAL WORLD SYSTEM TRANSITION
Ljubiša R. Mitrović
Faculty of Philosophy, Niš, Serbia
ljubisa@filfak.ni.ac.yu
The author focuses on the origin and development of the world-system theory of Immanuel Wallerstein, and especially his contribution to start a critical theory of global transition and mondology as a transdisciplinary science about the world and man.
The basic Wallerstein's thesis is: when one system enters the field of transition, the direction and the result of its movement are not certain. Different alternatives of social changes from progression to regression are possible.
The social changes in the fields of transition depend on numerous subjective and objective factors but also on the moral and political roles of social agents in the social struggles in the contemporary world. In the focus of Wallerstein's analysis there are global changes of capitalism as a historical system and the possible transition - within the social development - into the new subcapitalistic system. In the given context, Wallerstein analyses the role of antisystemic movements in the processes of global transition.
Key words: world-system theory, Immanuel Wallerstein, mondology, global transition, capitalism, antisystemic movements
DOPRINOS IMANUELA VOLERSTINA MONDOLOGIJI I KRITIČKOJ TEORIJI GLOBALNE TRANZICIJE SVETSKOG SISTEMA
Autor se usredsređuje na pitanje porekla i razvoja teorije o svetskom sistemu Imanuela Volerstajna, i to posebno na njegov doprinos osnivanju kritičke teorije o globalnoj tranziciji i mondologiji kao transdisciplinarnoj nauci o svetu i čoveku.
Osnovna Volerstajnova teza je da kada jedan sistem uđe u zonu tranzicije, pravac i rezultat kretanja nisu izvesni. Različite alternative su moguće, od napretka do regresije.
Društvene promene u oblasti tranzicije zavise od brojnih subjektivnih i objektivnih činilaca kao i moralnih i političkih uloga društvenih aktora u društvenim borbama u savremenom svetu. U središtu Volerstajnove analize su globalne promene kapitalizma kao istorijskog sistema i moguća tranzicija, unutar društvenog razvoja, u novi podkapitalistički sistem. U datom kontekstu, Volerstajn analizira ulogu antisistemskih pokreta u procesu globalne tranzicije.
Ključne reči: teorija o svetskom sistemu, Imanuel Volerstajn, mondologija, globalna tranzicija, kapitalizam, antisistemski pokreti