Vol.1, No 3, 1996 pp. 157 - 168
UDC: 886.1(091)-1
THE BURDEN OF VUK'S PHILOLOGICAL REFORM
ON THE LYRICS OF BRANKO RADIČEVIĆ
Ralph Bogert
University of Toronto, Departmet of Slavic Languages and Literatures
21 Sussex Avenue, Toronto, Ontario, Canada M5S 1A1
Abstract. Reception of Radičević's poetry indicates that its aesthetic
valuation has been determined foremost by the poet's association with the
Vukovian program for reforming the literary language. For a century, academicians
and publicist critics alike dominated the understanding of Radičević's
poetry in the public mind through two interpretive methods: romantic subjectivism
and critical positivism. More recent critical thinking applied to Serbian
literary history challenges the influence of the philological principles
based on notions of "folkloric" ethnographic purism, which yet affects
appreciation of this poetry. More theoretically informed, intrinsic analysis
of the poems' imagery shows how literary language — even the simplest,
most crystaline, as Branko's was — can be neither completely "pure" nor
in "common" use among the people. c oeuvre offers an optimum corpus for
further socio-linguistic study of the aims, methods and aesthetic biases
of Slavic language purist movements generally, both past and present.
OPTEREĆENOST POEZIJE BRANKA RADIČEVIĆA
VUKOVOM JEZIČKOM REFORMOM
Ispitivanje prijema Radičevićeve poezije u javnosti ukazuje da su njegovi
stihovi, od prvog objavljivanja na srpskom jeziku 1847. godine, estetski
vrednovani uglavnom na osnovu njegove veze sa Vukovim programom za reformu
srpskog književnog jezika. Ove pesme bile su izuzetno malo razmatrane u
formalnom smislu tokom prvog veka njihovog postojanja. I naučnici (Daničić,
Skerlić, Belić) i književni kritičari (Svetozar Miletić, Pavle Popović)
tumačili su prihvatanje Radičevićeve poezije u javnosti na dva kontradiktorna
načina: putem romantičnog subjektivizma ili kritičkog pozitivizma. U prethodnih
pedeset godina, kritička razmišljanja o istoriji književnosti (Kašanin,
Selimović, Pavić, Živković) stvorila su objektivnije merilo za filološki
pritisak koji još uvek utiče na poimanje Radičevićeve poezije. Teoretski
bolje obrazložena analitička poetska analiza (Damjanov, Ilić, Milinčević)
takodje je pružila uvid u činjenicu da pesnički književni jezik - čak i
onaj najjednostavniji, najjasniji, kakav je bio Brankov - ne može biti
niti "čist" niti "narodni", u svakodnevnoj upotrebi medju ljudima. Radičevićevo
delo i način na koji je prihvatano predstavljaju optimalnu podlogu za sociološka
i lingvistička izučavanja ciljeva, metoda i predrasuda raznih pokreta za
čistotu slovenskih jezika.
