Vol.6, No 1, 2008pp. 73 - 84
UDC 821.111-21.09
THE THEME OF ORESTEIA IN EUGENE
O'NEILL' S MOURNING BECOMES ELECTRA
Petra Mitić
Faculty of Philosophy, Niš
The paper is concerned with the mythical theme of Oresteia as it has been
reworked in Eugene O'Neill's play Mourning Becomes Electra. After juxtaposing
the key elements in the story as they appear in Aeschylus and Sophocles
on the one hand, and Eugene O' Neill on the other, the analysis moves on
to consider the significance of the changes introduced in O'Neill's version
of this ancient story. The focal point of the analysis is the brief comparison
of two disparate models of reading – the Freudian and the Jungian model
– and the relevance of their different implications for the patriarchal
culture of reason.
Key words: Oresteia, Eschylus, Eugene O'Neill, the myth of Oedipus,
Fromm, Freud, Jung
TEMA ORESTIJE U TRILOGIJI
JUDŽINA O' NILA CRNINA PRILIČI ELEKTRI
Rad se bavi analizom O'Nilove trilogije Crnina priliči Elektri u pokušaju
da pokaže ne samo opravdanost O'Nilovog dramskog postupka, već i značaj
njegovog izbora Eshilove Orestije za tematski okvir sopstvene drame. Suštinsko
nerazumevanje, pa i naglašeno neprijateljstvo, koje religija logosa i
racionalne misli iskazuje prema simboličnom i subverzivnom jeziku mita
ukazuje na njegovu značajnu povezanost sa načinom na koji čitamo sopstvenu
kulturu. Ovo čitanje kulture koje O'Nilov dramski tekst uobličuje u specifičan
simbol i umetničku metaforu dovoljno rečito ukazuje na potrebu pružanja
otpora jednostranim obrascima dominantnog patrijarhalnog modela civilizacije.
Uporedna analiza O'Nilove trilogije i Eshilove Orestije navodi na zaključak
da je Judžin O' Nil upravo u ovom ključu pročitao mitsku dimenziju Eshilove
drame. U tom smislu, ono što se dešava ličnostima njegove trilogije
samo je tragični finale fatalnog izbora kojim se završava Eshilova Orestija
- za O' Nilove junake teret prošlosti isuviše je težak da bi sadašnjost
mogla da odabere sopstveni put. Iz ove, i ovakve, vizure, prvi čin oficijelne
demokratske pravde kojim započinje novo doba Zapadne kulture, a koji okončava
Eshilovu trilogiju, preokreće se, ironično, u sopstvenu suprotnost. Potpuni
mrak kojim se O' Nilova trilogija završava nije zato znak tragičnog fatalizma
ovog autora, već ima težinu - opomene.
Ključne reči: Orestija, Judžin O'Nil, Eshil, mit o Edipu,
From, Frojd, Jung
