Vol.4, No 1, 2007 pp. 29 - 39
UDC 338.23
EXPERIENCES WITH DIFFERENT MONETARY STRATEGIES
Jadranka Djurović-Todorović, Marina Djordjević
Faculty of Economics, University of Niš, 18000 Niš, Serbia

This paper examines the international experiences with five basic types of monetary policy regimes: exchange-rate targeting, monetary targeting, inflation targeting, nominal GDP targeting and monetary policy with an implicit but not an explicit nominal anchor. Transparency and accountability are crucial to constraining discretionary monetary policy so that it produces desirable long-term outcomes. What strategy will work best in a country depends on its political, cultural and economic institutions, as well as its past history.
Key Words: Monetary strategy, Nominal anchor, Exchange rate targeting, Monetary targeting, Inflation targeting, Nominal GDP targeting
ISKUSTVA SA RAZLIČITIM MONETARNIM STRATEGIJAMA

Odgovornost monetarne politike je velika, jer je njen osnovni zadatak očuvanje zdravog novca i cenovne stabilnosti. Radi ostvarenja ovih ciljeva centralna banka koristi monetarnu strategiju. Velika odgovornost pada na kreatore monetarne politike, jer oni odlučuju koju će strategiju primeniti u datom monetnu. Na raspolaganju stoji više strategija. Najčešće korišćene strategije monetarne politike su: targetiranje monetarnih agregata, targetiranje deviznog kursa, targetiranje nominalnog društvenog proizvoda, targetiranje inflacije i monetarna politika sa implicitnim nominalnim sidrom.
Glavna prednost targetiranja monetarnih agregata je ta što je centralna banka u mogućnosti da prilagodjava svoju monetarnu politiku domaćim uslovima poslovanja. Centralna banka postavlja ciljeve nezavisno od okruženja, tako da može da odgovori na fluktuacije koje potiču iz inostranstva. Javnost i učesnici na tržištu dobijaju pravovremene signale o stanju monetarne politike i njenim namerama u pogledu inflacije. Medjutim, ova strategija može da se koristi samo ako je odnos izmedju monetarnih agregata i inflacije snažan i pouzdan.
Držanje nominalnog društvenog proizvoda ili nekog drugog pokazatelja nominalne potrošnje blizu targetnih veličina po stopi jednakoj prosečnoj dugoročnoj stopi realnog domaćeg proizvoda uvećanoj za ciljnu stopu inflacije, omogućava da se inflacija kontroliše na željenom nivou. Ova strategija pokazuje superiornost u odnosu na prethodnu, jer može da podnese nepredvidjene promene u tehnologiji platnog prometa i finansijskoj regulativi.
Targetiranje deviznog kursa, takodje ima brojne prednosti. Zahvaljujući nominalnom sidru inflacija se drži vrlo uspešno pod kontrolom. Omogućava izbegavanje problema vremenske nedoslednosti monetarne politike. Ova strategija je jednostavna za upotrebu i veoma je jasna, tako da je prilično razumljiva za javnost. Medjutim, ako u zemlji ne postoje odgovarajuće institucije, jedini transparentni oblik ovog režima je valutni odbor.
Targetiranje inflacije fokusira se na domaće uslove, razumljiva je i transparentna strategija. Dozvoljava vodjenje fleksibilne i diskrecione monetarne politike, što otvara prostor za pojavu problema vremenske nedoslednosti. Medjutim i ova strategija ima svoju cenu, koja se ogleda u tome da se željeni nivo inflacije ne može postići u momentu, već mora da mu prethodi antiinflatorna monetarna politika. Njen uspeh zavisi od kredibiliteta kreatora monetarne politike.
Ključni argument koji opravdava upotrebu strategije monetarne politike sa implicitnim nominalnim sidrom su njeni rezultati ostvareni u praksi, pre svega SAD-a. Medjutim, glavna mana ove strategije je nedostatak transparentnosti i odgovornosti centralne banke u slučaju pojave neželjenih efekata.
Prema tome, odgovornost i transparentnost su preduslovi vodjenja diskrecione monetarne politike koja omogućava ostvarivanje željenih dugoročnih rezultata. Koja strategija će biti najbolja za neku zemlju zavisi od razvijenosti njenih političkih, kulturnih i ekonomskih institucija, kao i od prethodnih rezultata. Naime, najbolja monetarna strategija je ona koja rezultira u niskoj inflaciji, stabilnom ekonomskom okruženju i zdravoj ekonomiji.
Ključne reči: monetarna strategija, targetiranje deviznog kursa, targetiranje inflacije, targetiranje nominalnog BDP