Vol. 6, No 2, 2008 pp. 235 - 241
UDC 72.011(045)=111
VIRTUALITY IN ARCHITECTURE – FROM PERSPECTIVE REPRESENTATION TO AUGMENTED REALITY
Rada Čahtarević
University of Sarajevo, The Faculty of Architecture, Bosnia and Herzegovina

Abstract. Notion of virtuality correlates mainly to visual aspects of space, presuming that basic qualities of physical space can be simulated by graphics, providing not just visual illusion of the third dimension of real space, but psychological involvement and transfer of the spectator into the space of the picture, giving him the sense of the spatial location and presence. Creation of virtual space that could be perceptually sensed and by virtual presence modified and shaped, explored and experienced, is not just result of advanced computer technology, but could be traced through history of spatial representations, that was based mainly in artistic and architectural practice.
Architecture, being leading field that synthesize representation, construction and sense of spatial creation, had to be involved in explorations of multidimensional complex network of dynamic informational space, that is revealed in its real and virtual dimension as unique universe. Real-time experience in virtual space allow access in the alternative dimension to every open mind, giving him possibilities to play and work, to construct and represent, search, explore and express, augmenting reality into the complex network of information flow between visible and invisible space.
Key words:  architectural representation, information, virtual space

VIRTUELNOST U ARHITEKTURI – OD PERSPEKTIVNE REPREZENTACIJE DO PROŠIRENE REALNOSTI
Pojam virtuelnosti povezan je pretežno sa vizuelnim aspektima prostora, pretpostavljajući da osnovni kvaliteti fizičkog prostora mogu biti grafički simulirani, pružajući ne samo vizuelnu impresiju treće dimenzije realnog prostora,već psihološko uključivanje i prenos posmatrača u prostor slike, dajući mu osjećaj prostorne lokacije i prisutnosti. Kreiranje virtuelnog prostora koji se može perceptualno osjetiti i virtuelnom prisutnošću modificirati i oblikovati, istražiti i iskusiti, nije samo rezultat napredne računarske tehnologije, već može biti istraženo kroz istoriju prostornog prikazivanja, zasnovanog uglavnom u umjetničkoj i arhitektonskoj praksi.
Arhitektura, kao vodeća oblast koja sintetizira reprezentaciju, konstrukciju i osjećaj za prostorno stvaranje, mora biti uključena u istraživanja multidimenzionalne kompleksne mreže dinamičkog informacijskog prostora koji se otkriva u svojoj realnoj i virtuelnoj dimenziji, kao jedinstven univerzum. Iskustvo u realnom vremenu u virtuelnom prostoru dopušta pristup u alternativnu dimenziju svakom otvorenom umu, dajući mu mogućnosti da se igra i radi, konstruiše i prikazuje, traga, istražuje i izražava, proširujući realnost u kompleksnu mrežu informacijskog toka između vidljivog i nevidljivog prostora.
Ključne riječi: arhitektonska reprezentacija, informacija, virtuelni prostor